Kahramanmaraş’ta 10 ili etkileyen deprem sonrası yıkılan binlerce bina, görünmeyen tehlikeler barındırıyor. Yıkılan binalardan yüksek düzeyde asbest salınır. Asbest halk arasında beyaz toprak olarak bilinir. Asbestin ülkemizde kullanımı ve ticareti 2013 yılında yasaklanmış olmasına rağmen deprem gibi afetlerde eski binalarda oluşabilmektedir. Lifli yapıdaki kimyasal yön, inşaat departmanında yaygın olarak kullanılmaktadır. Asbeste maruz kalmak uzun vadede akciğer hastalığına neden olabilir. Akciğer kanseri, akciğer zarında sıvı birikmesi, abestozis ve mezotelyoma yani karın boşluğunu çevreleyen zarın kanseri gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Memorial Hizmet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Banu Altoparlak, asbest tehlikesi hakkında bilgi verdi.
Kimyasal element vücuda zarar verir
Asbest veya asbest; Isıya, aşınmaya ve kimyasal sorunlara karşı güçlü yapısal özellikleri nedeniyle esnek, lifli bir mineraldir. Magnezyum silikat, kalsiyum-magnezyum silikat, demir-magnezyum silikat ve sodyum-demir silikattan oluşur. Halk arasında beyaz toprak veya gök toprağı olarak bilinir. Gemi, inşaat, otomotiv gibi farklı iş alanlarında kullanılmaktadır. Dayanıklı olması, ısı yalıtımı sağlaması ve kolay tutuşabilmesi farklı alanlarda kullanılmasının en değerli sebepleridir. Lifli yapıdan oluşan asbest, insan sağlığına ve akciğerlere önemli zararlar verebilmektedir.
Uzun vadede kansere neden olabilir
Asbest kanserojen olduğundan solunması veya içme suyu ile vücuda girmesi tehlikelidir. Solunum yoluyla vücuda girdikten sonra birçok farklı hastalığa neden olabilir. Akciğer kanseri, akciğer plakasının kalınlaşması, mezotelyoma yani akciğer kanseri, gırtlak kanseri, yumurtalık kanseri ve asbest gibi hastalıklar liflerin solunması sonucu 20-30 yıl içinde oluşabilen hastalıklardır. Sigara içenlerde bu süreç daha hızlı gerçekleşir. Hastalık kesinleştikten sonra çok yavaş ilerler. Yıllar geçtikçe akciğerlerin vücut için gerekli olan oksijeni alma kapasitesi kaybolur. Hasar solunum yetmezliğine ilerleyebilir.
Asbeste maruz kalma süresi, süresi, uzunluğu, asbest liflerinin durumu ve kimyasal yapısı hastalıkların tetiklenmesinde temel unsurlardan bazılarıdır.
Asbest farklı iş alanlarında kullanılmaktadır.
Asbest sallama nedeniyle gündeme gelse de sadece binalarda ve inşaat alanlarında kullanılmaz. Farklı kullanım ve iş alanlarına sahiptir. Bu alanlar;
- Tekstiller (lifler, iplikler, kumaşlar)
- Çimento sanayi (boru, levha)
- İnşaat malzemeleri
- Kimyasal (dolgu malzemeleri, sentetik reçine kalıp malzemeleri, kauçuk ürünler)
- Kağıt endüstrisi (karton, asbestli kağıt)
- Fren, debriyaj, balata üretimi
- gemi yapımı
- Vagon üretimi
Koruyucu ekipman hayat kurtarır!
Asbestin açığa çıkabileceği ortamlar olan deprem enkazı gibi alanlarda görev yapacak ekipler ve afetzedeler toz maskesi ve gözlük takmalıdır. Yıkımın yapıldığı ortamlardan kaçınılmalı ve beslenme ihtiyacı bu bölge içerisinde karşılanmamalıdır. Asbeste karşı koruyucu donanım uzun vadede yaşam kalitesini artırır. Tek kullanımlık koruyucu tulumlar, asbestin vücut ve cilt ile temasını önlemek açısından değerlidir. Giyilen çizme veya botlar daha sonra yıkanabilecek formda olmalıdır. Asbestli ortama girdikten sonra koruyucu ekipman ve giysiler değiştirilmelidir. Vardiyalı çalışma saatleri ile çalışan ekiplerin asbeste daha az maruz kalması sağlanmalıdır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
